Švédsko - Szwecja

	Švédsko; Sverige
	Vlajka
	umiestnenie
	Informácie
Hlavné mesto	Štokholme
Systém	konštitučná monarchia
Mena	1 švédska koruna (SEK) = 100 korún
Časové pásmo	zimný čas 1,00, letný čas UTC 2,00
Povrch	449 964 km²
Populácia	10 379 295
Úradný jazyk	Švédsky
Dominantné náboženstvo	87% luteránov, 2% katolíkov
Telefónny kód	46
Elektrické napätie	230V / 50 Hz
Kód auta	NS
Automobilová doprava	pravá ruka
internetová doména	.se

Švédsko

Švédsko - pozrite si mapu na celú obrazovku

Švédsko, oficiálny názov Švédske kráľovstvo (vo švédčine Sverige, Konungariket Sverige) - Škandinávska krajina v Severná Európa.

Členom je od roku 1995 Európska únia. To hraničí s Nórsko, Fínsko a Dánsko (cez most Øresund).

Švédsko bolo v 17. storočí vojenskou veľmocou a takmer dve storočia sa nezúčastnilo na žiadnej vojne. V oboch svetových vojnách zostala neutrálna. Dlhodobo osvedčený kapitalistický systém spojený s rozsiahlym systémom sociálnych dávok bol v poslednom čase oslabený vysokou nezamestnanosťou, rastúcimi životnými nákladmi a poklesom Švédska na medzinárodných trhoch. Nerozhodnutý o úlohe Švédska v politickej a hospodárskej integrácii Európa Švédsko vstúpilo do EÚ iba v roku 1995 a euro nezaviedlo v roku 1999.

Charakteristické

Geografia

Švédsko je krajina nížin. Priemerná výška je 276 m n. M. A oblasti nad 1 000 m n. M. zaberajú 2,6% rozlohy krajiny.

Na severozápade pozdĺž hranice s Nórsko sú tu Škandinávske hory s najvyšším vrchom krajiny - Kebnekaise (2111 m n. m.). Tieto hory sa vyznačujú rozsiahlymi, silne sploštenými plošinami s mnohými malými ľadovcami. Z východu na ne nadväzuje severošvédska (Norrlandská) pahorkatina, pričom sa stáča na juh do centrálnej kosciuszkej depresie a ďalej do juhošvédskej pahorkatiny a na polostrov Skania. Juhošvédska pahorkatina je obklopená pobrežnými nížinami: Halland a Kalmarska. Juhovýchod je obsadený Zachodniobotnickou nížinou a severovýchod Laponskou pahorkatinou.

Švédsko je mimoriadne bohaté na suchozemské vody, v tomto ohľade je na treťom mieste Európa na osobu. Je tu hustá riečna sieť. Rieky, aj keď sú krátke, sú bohaté na vodu, sú prudké, plné perejí, vodopádov a víriviek. Najdlhšími riekami sú Klar (520 m) a Dalälren tečúce v strede krajiny. Najkrajšie rieky však pretekajú Norrlandom, prameniace v horských jazerách.

Vo Švédsku je asi 100 000 jazier. a zaberajú viac ako 8,5% rozlohy krajiny. Najväčšie jazerá sú: Vänern (5 545 km²), Vättern, Mälaren, Hjälmaren. Najhlbšie je jazero Hornaren - 221 m. Švédi tvrdia, že vody ich riek a jazier sú také čisté, že ho môžete bez obáv piť. Aj keď to môže byť trochu prehnané, je pravda, že aspoň v tejto oblasti Laponsko prírodné prostredie zostalo neznečistené. Ľudská činnosť v tejto časti krajiny je obmedzená na nevyhnutné minimum.

faunu a flóru

Vo Švédsku existujú prísne zákony na ochranu prírody. Platí tu starodávny nepísaný zákon, ktorý zaručuje slobodu pohybu prakticky všade. Môžete postaviť stan, kempovať, pohybovať sa po rezervách a dokonca aj na súkromnom pozemku kdekoľvek, pokiaľ nedôjde k žiadnym škodám. V krajine je viac ako 190 zariadení na ochranu životného prostredia, vrátane 23 národných parkov s celkovou rozlohou viac ako 6 330 km².

Vďaka svojej polohe - južné Švédsko je v podstate stredná Európa, sever je oblasť za severným polárnym kruhom - vegetácia Švédska sa vyznačuje veľkou rozmanitosťou - od rašelinísk až po listnaté lesy.

Pokiaľ ide o švédsku faunu, treba povedať, že sa tu veľa dosiahlo vďaka inteligentnému spolužitiu človeka s prírodným prostredím. V dnešnom Švédsku žije pomerne veľa medveďov, rysov, líšok a jeleňov. Na ďalekom severe sa chovajú soby (vo voľnej prírode sa už nenachádzajú). Švédsko je však predovšetkým rajom ornitológov, kde sa nachádza veľa vzácnych druhov vtákov.

Podnebie

Mesto	Rok	Január	Február	Marca	Apríl	Smieť	Jún	Júl	August	September	Október	November	December
Štokholme	6 ° C	-2,8 ° C	–3,3 ° C	0 ° C	3,8 ° C	10,5 ° C	14,3 ° C	17 ° C	15,9 ° C	11 ° C	6 ° C	1,6 ° C	-2,2 ° C
Gothenburg	8,8 ° C	0,5 ° C	0,5 ° C	2,7 ° C	5,5 ° C	11 ° C	15 ° C	15,9 ° C	15,4 ° C	12,1 ° C	8,8 ° C	3,8 ° C	0 ° C
Malmö	7,6 ° C	0 ° C	–0,5 ° C	2,2 ° C	5,5 ° C	11 ° C	14,3 ° C	16,5 ° C	16 ° C	12,7 ° C	8,2 ° C	4,4 ° C	1,1 ° C

Švédsko má mierne podnebie a vďaka Severoatlantickému prúdu je oveľa miernejšie, než by bolo kvôli zemepisnej šírke. Na severe krajiny je podnebie kontinentálne s drsnými zimami a krátkymi chladnými letami. V strednom a južnom Švédsku prevládajú morské vzdušné masy.

Priemerná mesačná teplota vzduchu je nasledovná:

Január 0 ° C a júl 15-17 ° C - južné brehy Scania
Január –14 ° C a júl 10 ° C - polnoc

Dážď je charakteristickým znakom švédskej klímy, a preto je počasie jednou z najčastejších tém diskusií. Ročné zrážky sa pohybujú od 400 mm v horských údoliach, od 600 do 700 mm na juhu krajiny až do 1 500 mm v horách. Značná časť zrážok padá vo forme snehu, ktorého pokrývka zostáva na juhu od niekoľkých dní do 2-3 mesiacov a na severe sa drží až 8 mesiacov.

História

História Švédska sa začína okolo 12 000. rokov pred naším letopočtom v čase, keď hrubý ľadový štít začal ustupovať smerom na sever a v oblastiach oslobodených od ľadu sa začali objavovať kočovné kmene. Trvalé poľnohospodárske usadlosti sa vyvinuli v cca 3 tis. rokov pred naším letopočtom Informácie o najstarších národoch obývajúcich Švédsko nájdete v rímskom historikovi Tacitovi. Napísal, že túto oblasť obývali Góti a Svearovci. Tento druhý kmeň dal krajine názov. Ich hlavným politickým a náboženským centrom bola Uppsala. Obdobie od 700 do 1000 je obdobím Vikingov - námorníkov a nájazdníkov v histórii škandinávskych krajín. Kresťanstvo veľmi pomaly vytláčalo pohanský kult Odina zo Švédska, a hoci bol prvý švédsky kráľ Olaf Skatkonung pokrstený v roku 1008, pohanské hlavné mesto Uppsala nakoniec padlo v 12. storočí. Pokusy o zjednotenie škandinávskych kráľovstiev. Kráľovná Margaréta to dokázala a posadila svojho synovca Erica Pomoranského za kandidáta na trón. V roku 1396 bol zvolený za švédskeho kráľa a keďže sedel na dánskom a nórskom tróne, zjednotenie škandinávskych štátov sa stalo skutočnosťou. V histórii sa tento pakt volal Kalmarská únia. Časom sa ukázalo, že často protichodné záujmy predstavujú pre úniu hrozbu. Došlo k sérii povstaní a povstaní, ktoré boli krvavo potlačené a vošli sa do histórie pod názvom „krvavý kúpeľ“. Jednou z najobľúbenejších postáv v histórii Švédska bol Gustaw Erikson po štokholmskom masakri v roku 1520. Úspešne bojoval proti Dánom a vyvolal proti nim povstania. Po víťazstve nad Dánsko parlament ho zvolil za švédskeho kráľa, čím porušil úniu. Vláda dynastie Vasa trvala 150 rokov a v tomto období sa už luteránske Švédsko stalo najmocnejšou európskou monarchiou, ktorá viedla víťazné vojny proti Rusko a Poľsko. V tom čase Švédsko zaznamenalo rýchly hospodársky rozvoj, založený predovšetkým na ťažbe. Krajina presadzovala politiku územnej expanzie s cieľom transformovať Baltské more na vnútorný švédsky vodný útvar. Za vlády Karola XII. Došlo k rozpadu veľkého štátu. Tento panovník utrpel historickú porážku v bitke pri Poltave s ruskými jednotkami, ktorým velil Peter I. Veľký. Po jeho smrti nastal útlm absolútnej monarchie, ako aj kolaps ekonomiky a efektívnej vlády. Nástup na trón Gustava III. Znamenal opätovné posilnenie monarchie a nástup krátkeho obdobia osvieteného absolutizmu. Tento panovník, vládnuci od roku 1771, uprednostňoval rozvoj umenia, pretože bol veľkým milovníkom francúzskej architektúry a sochárstva. Švédi mu tiež dlžia ústavu vydanú v roku 1772. Zabezpečila náboženskú slobodu, prístup k verejným funkciám predstaviteľom všetkých sociálnych vrstiev, zrušenie mučenia a slobodu tlače. Gustaw III zomrel v roku 1792 rukami atentátnika. Po jeho smrti sa opäť začalo obdobie rozpadu štátu, ktoré trvalo až do nástupu na trón francúzskym maršalom Bernadotte (prijal mená Karol Jan). Za jeho vlády sa Švédsko pripojilo k protinapoleonskej koalícii a po porážke Napoleona v bitke pri Lipsku sa Švédsko vrátilo späť Dánsko Nórsko. Po vypuknutí 1. svetovej vojny Švédsko vyhlásilo neutralitu a snažilo sa zabrániť silným vnútorným pronemeckým sympatiám. Vyplynuli zo stáročných obchodných, kultúrnych a jazykových vzťahov. Počas 2. svetovej vojny bol švédsky štát opäť neutrálny. Pro-nemecké sympatie boli tentoraz nízke. V roku 1973, po smrti svojho starého otca Gustava VI. Adolfa, nastúpil na švédsky trón v súčasnosti vládnuci Karol XVI. Gustaf. V roku 1995 krajina vstúpila do Európskej únie. Švédsko je krajinou prosperity, aj keď jeho občania platia niektoré z najvyšších daní na svete.

Kultúra a umenie

Keď už hovoríme o prínose Švédska pre európsku a svetovú kultúru, pravdepodobne by sme mali začať v oblasti, v ktorej Švédi dosiahli za posledných niekoľko desaťročí najvýznamnejší úspech. Winston Churchill kedysi povedal, že Greta Gabro je „najzaujímavejšia žena všetkých čias“. Svet mal na perách aj mená švédskych herečiek: Ingrid Bergman, Anita Ekberg, Bibi Anderson, Britt Ekland a Elke Sommers. Filmy režírované Ingmarom Bergmanom vzbudili veľký záujem po celom svete a zručným prenosom filozofických problémov do filmu sa jeho majstrovské diela rýchlo začali stotožňovať so švédskou tvorbou. Medzinárodnú slávu a popularitu získal okrem Bergmana aj jeho obľúbený herec Max von Sydow a ďalší predstaviteľ švédskej kinematografie Sven Nykvist je kameramanom niekoľkých filmov amerického režiséra Woodyho Allena. Úspech švédskych výtvarníkov do značnej miery ovplyvňuje špecifická kultúrna politika štátu, ktorý už roky poskytuje rôzne štipendiá a renty. Stvoritelia sa môžu úplne venovať svojmu povolaniu bez strachu z materiálnej stránky života. Zaujímavým faktom je, že vo Švédsku, rovnako ako v iných škandinávskych krajinách, si spisovateľ, ktorého kniha vyšla a je v sieti verejných knižníc, účtuje malú čiastku za každé požičanie. Vo Švédsku sa výchove detí venuje zvláštna pozornosť. Hlavnou postavou je spisovateľka Astrid Lindgrenová, ktorej knihy boli preložené do 17 jazykov. Vo Vimmerby, kde sa táto slávna spisovateľka narodila, vzniklo miniatúrne mestečko, kde žijú postavy z jej detí známych detí. Okrem slávnostne oslavovaných, ako vo všetkých ostatných európskych krajinách, katolíckych sviatkov, teda Vianoc a Veľkej noci, sú konkrétnymi miestnymi sviatkami tzv. Valpurga - Sviatok jari sa oslavuje 30. apríla, aj keď v mnohých častiach krajiny stále sneží. V tento deň, počnúc rokom 1928, sa organizuje súťaž krásy, nazývaná výber najkrajšej Lucie v Štokholme. Sviečky horiace na Lucii na hlave sú symbolom svetla, ktoré poráža zlé sily noci a zimy. Ďalším švédskym zvykom je slávenie sv. Jana, organizované vždy nasledujúcu sobotu, 24. júna. Jedlo je samozrejme dôležitou súčasťou každej oslavy. Priemerný Švéd každopádne rád jedí a pije vo veselej spoločnosti. Kulinárskym záležitostiam sa vo Švédsku venuje veľká pozornosť a švédska kuchyňa je najbohatšou a najrozmanitejšou kuchyňou v škandinávskych krajinách. Charakteristickou črtou švédskej kuchyne je kombinácia sladkých a slaných chutí. Klasickou formou jedla, obľúbenou v mnohých európskych krajinách, je tzv smorgasbord, švédsky bufet. V čase obeda sa Švédi narýchlo najedia - spravidla v reštaurácii blízko svojho pracoviska alebo jednoducho v závodnej jedálni. Hlavným jedlom dňa je večera s rodinou 18:00. Počas zimného slnovratu (22. december) na juhu Švédska trvá deň iba 6 hodín a na severe mimo polárneho kruhu je 24-hodinová polárna noc. V arktickej časti krajiny nie sú pouličné žiarovky v zime vypnuté a snehové pluhy, ľadoborce a rozmrazovače fungujú nepretržite. Švédi každoročne spochybňujú temnotu oslavou zimného festivalu svetla. Do okien boli umiestnené horiace sviečky a na mestských námestiach sa trblietali vianočné stromčeky.

Politika

Švédsko je konštitučná monarchia. Ústava nie je jediným právnym aktom, pretože pozostáva z oddelených dokumentov:

1974 „Akt o forme vlády“
1948 „Zákon o slobode tlače“
„Akt o nástupníctve na trón“ z roku 1810.

Okrem týchto základných práv existuje aj „zákon o Riksdag“, ktorý má nižšie postavenie ako vyššie uvedené, pričom v skutočnosti zaujíma medziľahlé postavenie medzi základnými právami a bežnými zákonmi. Napriek tomu sa dá nájsť vedľa troch vyššie uvedených aktov v nasledujúcich vydaniach „Ústavy Švédska“. Súčasná ústava nadobudla účinnosť 1. januára 1975. Bol prijatý po dlhých diskusiách, ktoré sa začali v roku 1954. Táto diskusia bola iniciovaná výrazným nesúladom obsahu vtedajšej ústavy, ktorá dala kráľovi výhodu v politickom systéme, a realitou, v ktorej dominoval parlament ovládaný Švédskou sociálnodemokratickou stranou pracujúcich (SAP). Na tomto mieste stojí za zmienku, že Švédsko je krajinou, kde reformy politického systému prebiehajú veľmi pomaly a spravidla spočívajú v prijatí už existujúcich riešení.

Kráľ je hlavou štátu, ale má malú moc. V priebehu storočí ich systematicky stratil pre ostatné štátne orgány: parlament, vládu a ďalšie ústredné úrady. Formálne je však stále predmetom výkonnej moci. Najnovšia verzia ústavy však jeho výsady obmedzuje natoľko, že sú ešte menšie ako práva britskej kráľovnej. Medzi kompetencie švédskeho kráľa preto patria:

zastupujúci Švédsko pred ostatnými hlavami štátov a diplomatmi,
nadradenosť v štátnej evanjelickej luteránskej cirkvi,
slávnostné otvorenie zasadnutia Riksdagu,
odovzdanie Nobelovej ceny,
poskytovať rady, povzbudzovať a upozorňovať parlament a vládu.

Panovník má tiež právo, aby ho predseda vlády informoval o stave štátu a najdôležitejšej práci vlády. Je zaujímavé, že kráľ stratil funkciu vedúceho ozbrojených síl. Rovnako nemá právomoc menovať predsedu vlády a schvaľovať menovania ministrov. Je však zaujímavé nájsť frázu nachádzajúcu sa v „zákone o forme vlády“, že kráľ nenesie zodpovednosť za svoje činy. V súčasnosti je Charles XVI Gustaf na švédskom tróne. Pochádza z dynastie Bernadotteovcov, ktorú založil francúzsky maršál Jean -Baptiste Jules Bernadotte - neskorší Karol XIV. Ján.

Švédsky parlament, známy ako Riksdag, je jednokomorový. Hoci do roku 1969 bol dvojkomorový a do roku 1866 bol štvorkomorový. Voľby do Riksdagu sú tieto:

bežné,
rovný,
priamy,
tajomstvo.

Funkčné obdobie parlamentu trvá 4 roky, hoci do roku 1994 trvalo iba 3 roky. Kandidáti na poslancov EP kandidujú v Riksdagu o 349 kresiel. 310 kresiel pochádza z okrskov a 39 z národných zoznamov strán. Druhá skupina kresiel je rozdelená medzi strany, ktoré sa dostali na Riksdag po prekročení požadovanej hranice 4% hlasov na krajinu. Strany, ktoré nezískali 4%, ale v jednom z okrskov získali 12% hlasov, môžu mať v parlamente aj vlastných poslancov, ale nemusia sa zúčastniť na kapitole druhej skupiny kresiel. Europoslanci sú volení podľa upraveného pomerného volebného systému Saint - Lague. Občania starší ako 18 rokov získavajú pasívne aj aktívne volebné práva. Charakteristická pre švédsky parlament je funkcia varamena alebo poslanca. Každý zástupca má náhradníka, čo umožňuje varamenovi prevziať jeho funkciu v situácii, keď došlo k čo i len krátkej neschopnosti daného poslanca vykonávať svoje povinnosti. Varamen musí pochádzať z rovnakej strany ako jeho poslanec. Riksdag je hlavným orgánom moci v štáte. Má legislatívnu a kontrolnú funkciu. Jeho pozíciu navyše posilňuje výhradné právo na zmenu ústavy a jej výklad. Švédi, hoci rešpektujú základný zákon, neprikladajú veľký význam jeho dôslednému dodržiavaniu. Zákony vydané Riksdagom nemusia byť ani zďaleka ústavné. Vo Švédsku preto nič také ako ústavný súd neexistuje. Tento stav sa nazýva ústavný dualizmus v zaobchádzaní s ústavným zákonom. Pokiaľ ide o spomínanú novelu ústavy, Riksdag na jej implementáciu musí absolútnou väčšinou hlasov vyhlásiť dve rovnaké uznesenia a musia byť od seba oddelené parlamentnými voľbami. Po týchto voľbách sa môže uskutočniť ústavné referendum. Na jeho uskutočnenie stačí predložiť návrh 1/10 všetkých poslancov a prijať ho do 1/3. Ak sú občania proti zmene, parlament nemôže prijať druhé uznesenie. Ak sú občania za, pokračuje v procese zmeny ústavy novozvolený Riksdag. Akonáhle je zvolený nový parlament, je vytvorený Výbor pre overovanie volieb, kde je možné ho napadnúť: nesprávny priebeh volieb. Obsahuje:

predseda (sudca alebo bývalý sudca, ktorý nemôže byť súčasne zástupcom)
6 členov.

Ďalšou zaujímavou funkciou v Riksdagu je talman. Talman šéfuje parlamentu. Medzi jeho funkcie patrí:

vymenovanie predsedu vlády,
poveriť ho misiou vytvorenia vlády,
výklad parlamentných postupov,
určenie poradia, v ktorom poslanci vystúpia.

Talman musí zostať nestranný, preto za svoju stranu nehlasuje ani nehovorí. Talman spolu so svojimi zástupcami, šéfmi frakcií a vedúcim kancelárstva Riksdag tvoria Radu predsedov, ktorá má veľký vplyv na legislatívne procesy. Riksdag vymenúva aj štyroch ombudsmanov vč. dole

na spravodlivosti záleží,
armáda,
ochrana spotrebiteľa.

Ich hlavnou úlohou je udržať vládu zodpovednú voči parlamentu. Ombudsman pre spravodlivosť teda zabezpečuje, aby zákony dodržiavali štátne orgány (okrem vlády). Informácie o zneužívaní zverejňuje verejnosti. Vojenský ombudsman je zodpovedný za monitorovanie dodržiavania zákonov v oblasti obrany: vojenskej služby a fungovania ozbrojených síl. Ombudsman pre ochranu spotrebiteľa zasa dohliada na záujmy kupujúcich, aby predávajúci dodržiavali zákony, dbali na kvalitu ponúkaných výrobkov a boli úprimní, pokiaľ ide o ceny. Záujmy švédskeho spotrebiteľa sú skutočne chránené. Okrem ombudsmanov vymenúva Riksdag aj guvernéra Švédskej banky, Talmana, vedúceho kancelárie, tajomníka Riksdagu a predsedov stálych a špeciálnych (ad hoc) komisií. Parlament taktiež zriaďuje Poradný výbor pre zahraničné veci, ktorý pozostáva z:

9 poslancov,
Talman,
kráľ.

Je to orgán, ktorý sa zaoberá, ako naznačuje jeho názov, poradenstvom a kontrolou subjektov zahraničnej politiky. Tieto stále výbory majú vysoký stupeň autonómie. Vyberajú sa na základe rovnováhy straníckych síl v parlamente. Medzi ich kompetencie patrí: vydávanie stanovísk k návrhom zákonov a uznesení neskôr predložených Riksdagu. Výbory sú miestom diskusií s odborníkmi a ministrami, ktoré konečne kryštalizujú podobu a obsah budúceho zákona. Pokiaľ ide o predčasné rozpustenie parlamentu, môže sa uskutočniť v dvoch prípadoch. V prvom z nich musí Talman štyrikrát odmietnuť kandidatúru na nového premiéra. V tom druhom, keď vláda do týždňa od vyslovenia nedôvery (vo Švédsku existuje len od roku 1969), nariadi nové voľby.

Vláda má výkonnú a zákonodarnú moc a je zložená z predsedu vlády a jeho vymenovaných ministrov. Vo Švédsku existujú dve kategórie ministrov. Prvými sú ministri zodpovední za niektoré ministerstvá a druhým ministri bez portfólia (takzvaní poradcovia poradcov). Ministerstvá nie sú veľmi rozsiahle. Majú iba riadiacu a legislatívnu funkciu, pretože popri nich sú rozsiahle centrálne kancelárie. Ich úradníci sú apolitickí a vzdelaní. Tieto kancelárie sú zodpovedné za každodenné riadenie. Tento stav sa nazýva dualizmus vládnej správy. Zvyšuje efektivitu štátnych inštitúcií. Výnimkou z tohto pravidla je ministerstvo zahraničných vecí, ktoré ako jediné kombinuje funkcie riadenia a riadenia. Predseda vlády je vždy lídrom vládnucej strany, aj keď nie vždy väčšinovej strany, pretože vo Švédsku existuje zásada parlamentarizmu švédskej menšiny. Jeho jav je, že vláda strany, ktorá je v Riksdagu menšinová, je možná. Vyplýva to z pragmatizmu Švédov, ochotných robiť kompromisy a uprednostňovať záujmy štátu pred záujmami strany. Tento princíp SAP často používal. Premiéru menuje Talman. Predkladá návrh Riksdagu. Ak ho parlament štyrikrát zamietne, postup pri vymenovaní predsedu vlády sa vykoná až po nových, nariadených voľbách. Ako som už spomenul, vo Švédsku hlasuje o nedôvere. Ak ich predseda vlády prijme, musí celá vláda odstúpiť, čo okrem iného spôsobuje mimoriadne silné postavenie predsedu vlády v Rade ministrov. Švédsko má často jednu vládu premiéra na mnoho rokov. Dobrým príkladom je T. Erlander, ktorý vládol v rokoch 1946–1969. Vláda okrem toho, že sa zodpovedá Riksdagu, nesie aj ústavnú zodpovednosť. Vo Švédsku funguje ústavná komisia Riksdag, ktorá kontroluje, či vláda dodržiava zákony a či sa jej politika riadi záujmami Kráľovstva. Vláda vymenúva aj vlastných ombudsmanov, ktorí však majú od parlamentných ombudsmanov iné právomoci a úlohy. Menovaní vládou kontrolujú dodržiavanie zákona v určitých oblastiach verejného života. Vláda vymenuje aj kancelára spravodlivosti, ktorý sa stane vynikajúcim právnikom. Jeho hlavným cieľom je ochrana záujmov štátu. Zaoberá sa aj otázkami slobody tlače. Okrem toho je zástupcom vlády v občianskoprávnych sporoch. Goran Persson je v súčasnosti predsedom vlády. Vedie menšinovú vládu závislú od hlasov zelených a komunistov. Súčasnú vládu tvorí predseda vlády a 22 ministrov. Je medzi nimi veľa žien.

V povojnových rokoch dominovala Švédsku jedna strana: Švédska sociálnodemokratická robotnícka strana (SAP), ktorá v rokoch 1932 až 1976, keď prehrala voľby, uplatňovala neprerušenú moc. V roku 1991 utrpela druhú porážku, ale následné voľby v rokoch 1994, 1998 a 2002 ju vrátili k moci. Ako vidíte, táto strana rozhodne dominuje politickému životu Švédska. SAP bol založený v roku 1889. Väčšina jej členov sú odboroví aktivisti. SAP je zástancom sociálneho štátu, podporuje silný vplyv štátu na ekonomiku a sociálnu rovnosť. SAP tiež prikladá dôležitosť rovnakým právam žien. Výsledkom je, že vo Švédsku dosahuje účasť žien vo volených politických orgánoch často 50%. Krajne ľavicová strana je Ľavicová strana (VP), založená v roku 1990 ako nástupca komunistov. Napriek svojmu radikalizmu akceptuje parlamentnú cestu k socializmu. Ďalšou významnou stranou je Strana umiernených koalícií (MsP). Toto zoskupenie sa týka konzervatívnych hodnôt. Členovia tejto strany sú zástancami monarchie, úzkych väzieb s Cirkvou, znižovania rozsahu sociálnych dávok a znižovania daní. Reprezentuje záujmy veľkého kapitálu. Ďalšou dôležitou stranou je Liberálna strana (FP), ktorá je zástancom „sociálneho liberalizmu“. Rovnako ako konzervatívci sú proti zásahom štátu a rozširovaniu sociálneho systému. V roku 2002 boli liberáli vo voľbách celkom úspešní, získali si podporu 13,3% voličov. Spomenúť by sa mala aj strana Center, ktorá je stredoľavým zoskupením zastupujúcim záujmy poľnohospodárov a malých podnikov. Musíme spomenúť aj Kresťanskodemokratickú stranu (KdS), ktorá sa označuje za stred, alternatívu k ľavici a pravici. V posledných voľbách sa do parlamentu dostali aj Zelení, u ktorých je, samozrejme, prioritou ochrana životného prostredia. Ako vidíte, švédsky stranícky systém je bohatý na večierky, rozhodne mu však dominuje jedna z nich - SAP, ktorý každých pár volebných období Riksdagu len stráca silu. Naposledy to prehralo v roku 1991, keď koalíciu tvorili MSP, CP, FP a KdS.

Princezná Victoria, Victoria Ingrid Alice Désirée (narodená 14. júla 1977), následníčka švédskeho trónu. Najstaršie dieťa švédskeho kráľa Karola XVI. Gustafa a kráľovnej Silvie. Vojvodkyňa z Västergötlandu. Celý názov je Jej kráľovská výsosť následník trónu Victoria.

V prípade svojho nástupu na trón bude princezná Victoria prvou ženou po 300 rokoch, ktorá sa stane vládkyňou Švédska. Má brata princa Charlesa Filipa (nar. 1979) a sestru princeznej Magdalény (nar. 1982). Vďaka aktu z roku 1979 je dedičom trónu a je aj na zozname nástupcov britského trónu.

Göran Persson (narodený 20. januára 1949) je 41. predsedom vlády Švédska. Vo funkcii je od marca 1996. Persson je tiež lídrom Švédskej sociálnodemokratickej robotníckej strany (Väčšina sociálnych sietí). Perssonovým predchodcom vo funkcii predsedu vlády bol Ingvar Carlsson.

Ekonomika

Švédsko je najbohatšou škandinávskou krajinou a jednou z najpriemyselnejších krajín sveta, aj keď ešte pred 100 rokmi tu vládla chudoba a Švédi boli nútení emigrovať do Ameriky za chlebom. Švédsko je ekonomicky vysoko rozvinutá krajina, efektívne organizovaná, politicky neutrálna a prosperujúca. Cieľom je dosiahnuť, aby boli občania rovnakí z hľadiska práv aj príjmu. Priemyselný rozvoj sa vo veľkom začal v poslednom desaťročí 19. storočia. Dôvodom bol rastúci dopyt po železnej rude, ktorá je hlavným nerastným bohatstvom krajiny. Okrem toho sa ťaží meď, olovo, zinok, striebro, zlato a pyrit. Nedostatok energetických zdrojov kompenzujú vodné elektrárne, nachádzajúce sa najmä na riekach severu. V dôsledku referenda, ktoré sa konalo v roku 1982, bolo rozhodnuté, že do roku 2010 Švédsko upustí od využívania jadrovej energie a vypne všetky jadrové elektrárne. Krajina má najväčšiu lesnú plochu zo všetkých európskych krajín (64%). Na jedného obyvateľa pripadajú takmer 3 ha lesov. Veľký počet lesov umožnil Švédsku dosiahnuť svetovú úroveň v produkcii reziva, celulózy, papiera a lepenky. Rastliny tohto priemyslu sú sústredené predovšetkým na brehoch Botnického zálivu a 60% celej produkcie tohto priemyslu ide na export. Švédsko exportuje svoje schopnosti. Švédske banky a poisťovacie spoločnosti pôsobia v mestách takmer na všetkých kontinentoch. Zvlášť aktívni sú švédski inžinieri, ktorí v krajinách tretieho sveta stavajú vodné elektrárne, priehrady, drevárske spoločnosti, letiská, nemocnice a ďalšie zariadenia verejných služieb.

Spoločnosť

Tradície

Väčšina verejných miest má vo Švédsku zákaz fajčenia, vč. o verejnej doprave, autobusových a vlakových staniciach. V reštauráciách musia byť oddelené nefajčiarske priestory.

Švédi sú k turistom láskaví a väčšinou im chcú pomôcť. Volanie menom je bežné a pozdrav „Hej!“ často počuť od neznámych ľudí.

Ležérne oblečenie je dovolené takmer všade, obzvlášť v lete.

Tipy sú zahrnuté v účte, sumu však možno zaokrúhliť maximálne na 10%.

Prípravy

Víza

Poľskí občania majú právo na voľný pohyb osôb v rámci Európskej únie / Európskeho hospodárskeho priestoru. Cestovný doklad oprávňujúci na bezvízový vstup a pobyt (bez ohľadu na jeho účel) na území Švédskeho kráľovstva až na 90 dní je cestovný pas alebo občiansky preukaz (starý a nový vzor). Przed wyjazdem należy się upewnić, czy dokument jest w wystarczająco dobrym stanie technicznym i pozwala na stwierdzenie tożsamości (szczególną uwagę w przypadku starszych, książeczkowych dowodów osobistych należy zwrócić na aktualność zdjęcia). Ograniczenia swobodnego przemieszczania się i pobytu mogą mieć miejsce jedynie z uwagi na zasady polityki bezpieczeństwa i zdrowia publicznego. Dodatkowe informacje w wersji elektronicznej dostępne są na stronie internetowej MSZ w dziale Informacje konsularne – „Informacje dla obywateli polskich wyjeżdżających do innych krajów UE/EOG”.

Z dniem 30 kwietnia 2006 r. (zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2004/38/WE z 29 kwietnia 2004 r.) w przypadku pobytu nie przekraczającego trzech miesięcy obywatele UE uzyskują prawo pobytu w innym państwie członkowskim bez żadnych dodatkowych warunków i formalności poza koniecznością posiadania ważnego dowodu tożsamości lub paszportu. Prawo swobodnego przemieszczania się i pobytu uzyska też członek rodziny obywatela UE nie mający unijnego obywatelstwa, niezależnie od jego przynależności państwowej.

Pobyt powyżej 90 dni. Prawo pobytu na okres przekraczający trzy miesiące uzyskują obywatele UE:

zatrudnieni lub prowadzący działalność gospodarczą w goszczącym państwie członkowskim;
mający wystarczające środki utrzymania dla siebie i członków swojej rodziny, aby nie stanowić podczas swego pobytu obciążenia dla systemu pomocy społecznej goszczącego państwa członkowskiego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne;
przybyli do goszczącego państwa członkowskiego w celu podjęcia nauki, w tym szkolenia zawodowego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne i środki finansowe na swoje utrzymanie.

W przypadku takiego pobytu po 30 kwietnia 2006 r. państwa członkowskie mogą wymagać od obywateli UE jedynie zarejestrowania się w urzędzie właściwym dla miejsca pobytu i uzyskania dowodu zarejestrowania się. Osoby, które zamierzają przebywać w Szwecji dłużej lub też osiedlić się tu, powinny złożyć wniosek i uzyskać prawo pobytu (uppehållstillstånd). W tym celu należy skontaktować się z najbliższym oddziałem szwedzkiego Urzędu Migracyjnego (Migrationsverket: www.migrationsverket.se). Do złożenia wniosku, jak i do załatwienia innych spraw związanych z pobytem (bank, ubezpieczenie) wymagany jest paszport. Za złożenie wniosku i wydanie zgody na pobyt nie są pobierane żadne opłaty. Decyzje podejmowane są w ciągu 6 miesięcy od daty złożenia wniosku. W przypadku negatywnej decyzji urzędu migracyjnego należy opuścić Szwecję. Przysługuje wówczas odwołanie do Komisji ds. Cudzoziemców (Utlänningsnämnden) w terminie trzech tygodni od daty otrzymania informacji o odrzuceniu wniosku. Po uzyskaniu pozwolenia na pobyt w Szwecji na okres minimum 1 roku otrzymuje się szwedzki numer ewidencyjny, potocznie nazywany numerem osobowym (personnummer), co jest podstawowym warunkiem stabilnego funkcjonowania w tym kraju. Bez niego praktycznie nie można np. założyć konta w banku, wynająć mieszkania, podłączyć telefonu. Do czasu uzyskania numeru osobowego mająca prawo pobytu rodzina pracownika nie może korzystać z objętego ubezpieczeniem leczenia planowego (sam pracownik może być objęty opieką medyczną na podstawie numeru prowizorycznego – samordningsnummer); żona i dzieci pracownika mogą w tym przypadku korzystać tylko z leczenia, do którego uprawnia ich Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) lub inny, odpowiedni dokument kategorii E100.

Przepisy celne

Osoby wjeżdżające bezpośrednio z obszaru UE nie płacą cła za przewożone rzeczy przeznaczone do użytku osobistego i nie są poddawane żadnym formalnościom granicznym. Ograniczenia i specjalne wymogi dotyczą wwozu: zwierząt, alkoholu, tytoniu, broni i amunicji, niebezpiecznych narzędzi, strzykawek podskórnych wraz z igłami. Niedozwolony jest wwóz narkotyków, środków dopingujących, pornografii. Restrykcje wywozowe obejmują m.in. materiały palne, produkty o znaczeniu strategicznym oraz przedmioty o szczególnej wartości dla kultury. Nie ma ograniczeń co do wwozu z terenu UE do Szwecji środków finansowych. Transakcje powyżej 100 000 SEK są rejestrowane ze względów statystycznych. Bezcłowy przywóz alkoholu z innego kraju UE do Szwecji możliwy jest pod warunkiem, że wwiezie go osobiście osoba w wieku minimum 20 lat i będzie on przeznaczony jedynie na własne potrzeby. Obowiązują następujące limity: 10 l mocnego alkoholu, 20 l produktów o średniej zawartości alkoholu, 90 l wina, 110 l piwa. Papierosy mogą być wwiezione przez osobę pełnoletnią w ilości do 200 sztuk. Szczegółowe informacje dotyczące importu i eksportu towarów dostępne są na stronie internetowej szwedzkiego Urzędu Ceł. Przy zakupach w Szwecji obowiązuje podatek VAT (w Szwecji nazywany MOMS) i akcyza na wybrane towary, takie jak alkohol i papierosy. Prawie wszystkie towary objęte są podstawową stawką VAT w wysokości 25% ceny.

Właściciel psa lub kota może wwieźć zwierzę do Szwecji pod warunkiem właściwego oznakowania go tatuażem lub mikrochipem oraz przedstawienia aktualnego paszportu dla zwierzęcia z udokumentowaniem odpowiednich szczepień i badań (szczepienie przeciw wściekliźnie wraz z testami na antyciała, odrobaczenie).

Przywóz broni do Szwecji z terenu Polski w celach łowieckich i sportowych następuje na podstawie Europejskiej Karty Broni Palnej oraz udokumentowania przyczyny podróży.

Przepisy prawne

Polacy mogą w zasadzie bez przeszkód nabywać nieruchomości w Szwecji. Nie jest wymagane uzyskiwanie specjalnych pozwoleń, z wyjątkiem nabycia nieruchomości o charakterze rolniczym oraz w celu wynajmu. Właściwymi urzędami w sprawach badania, czy występują przeszkody co do zakupu nieruchomości przez cudzoziemców, są organy administracji lokalnej szczebla wojewódzkiego. Ponadto w przypadku zakupu lokalu spółdzielczego zaleca się uprzedni kontakt z zarządem wspólnoty. Umowę należy zarejestrować w urzędzie skarbowym i wnieść opłatę od umowy cywilnoprawnej (1,5% wartości nieruchomości). Obowiązuje powszechny roczny podatek od nieruchomości (dotyczy domów wolno stojących, posiadłości i gruntów). Właściciel obowiązany jest do składania corocznej deklaracji podatkowej i opłacania podatku katastralnego. Zaleca się zawieranie kontraktu na zakup nieruchomości za pośrednictwem szwedzkich koncesjonowanych agentów ds. nieruchomości lub doradców bankowych. Adresy agentów można uzyskać w szwedzkim Stowarzyszeniu Agentów Nieruchomości (Mäklarsamfundet). Zakup nieruchomości w Szwecji nie uprawnia automatycznie właściciela do uzyskania prawa pobytu.

Wymiana waluty

Szwecja nie jest członkiem Europejskiej Unii Walutowej, dlatego ceny są podawane wyłącznie w koronach, bez przeliczania na euro. Przyjezdni mogą wymienić walutę w bardzo sprawnie działających bankach, lepszy kurs oferują jednak kantory – te ostatnie rzadziej występują na prowincji. Zarówno w bankach, jak i kantorach pobierana jest prowizja. Bankomaty znajdują się przed większością banków i w większych centrach handlowych. Karty płatnicze przyjmuje się prawie wszędzie, w większych sklepach można również płacić czekami podróżnymi, a niekiedy także częściej używaną zagraniczną walutą.

Ubezpieczenia

Ze względu na wysokie koszty usług medycznych w Szwecji zaleca się wykupienie indywidualnej polisy ubezpieczeniowej od kosztów leczenia, od następstw nieszczęśliwych wypadków oraz na powrót chorego do kraju. Przy podróżach samochodem wskazane jest dodatkowe ubezpieczenie komunikacyjne (oprócz obowiązkowego OC również assistance i AC).

Dojazd

Samolotem

Bezpośrednie połączenia między Szwecją i Polską oferują linie lotnicze LOT, Wizz Air oraz Norwegian. Samoloty do Szwecji latają również w barwach linii SAS (przesiadka w Kopenhadze), Finnair (przesiadka w Helsinkach), KLM (przesiadka w Amsterdamie) lub Lufthansa (przesiadka w Düsseldorfie, Monachium lub Frankfurcie).

W przypadku lotu liniami Wizz Air do Sztokholmu może zajść potrzeba dojechania do Sztokholmu (Stockholm City) autobusem, gdyż samolot ląduje na lotnisku Skavsta (100 km na południe od Sztokholmu). Bilet w jedną stronę kosztuje 130 SEK (w dwie 199 SEK). Podróż trwa około 80 minut i jest obsługiwana przez Flygbussarna. Gdy istnieje potrzeba dotarcia na Arlande (międzynarodowe lotnisko w Sztokholmie), należy ze Sztokholmu pojechać autobusem Flygbussarna. Cena biletu w jedną stronę to 89 SEK (w obie 170 SEK), czas podróży wynosi około 40 minut.

Pociągiem

Między Szwecją a Polską nie ma bezpośredniego połączenia kolejowego. Aby dojechać pociągiem należy skorzystać z pociągu Berlin Night Express kursującego między Malmö i Berlinem. Jest to pociąg nocny i wymagane jest wykupienie miejsca w wagonie sypialnym. Cena w dwuosobowym przedziale sypialnym wynosi za bilet jednokierunkowy 1100 SEK. Dzieci płacą 750 SEK. Więcej informacji o pociągu, cenach przejazdów i zniżkach, znajdziesz na stronie internetowej Berlin Night Express. Z Berlina i Malmö należy skorzystać z przesiadek aby dostać się do punktu docelowego.

Inną alternatywą jest dostanie się do Kopenhagi lub Malmö, a następnie skorzystanie z pociągu lokalnego łączącego te dwa miasta. Między Kopenhagą i Malmö pociągi kursują co 20 minut od godziny 5 rano do północy. Od północy do 5 rano raz na godzinę. Bilet jednorazowy kosztuje 80 SEK dla dorosłych i 40 SEK dla dzieci od 6 do 16 lat. Poniżej 6 lat przejazd jest darmowy.Więcej informacji o pociągu, cenach przejazdów i zniżkach, znajdziesz na stronie internetowej Skånetrafiken.

Samochodem

Jadąc samochodem najłatwiej jest skorzystać z oferty jednej z linii promowych. Wybierając drogę lądową musimy skorzystać z otwartego w roku 2000 mostu öresund (öresundsBron), łączącego Kopenhagę w Danii z Malmö w Szwecji. Cena za jednorazowy przejazd mostem dla samochodu osobowego wynosi 285 SEK. Więcej informacji o cenach przejazdów oraz inne ciekawostki o moście, znajdziesz na stronie internetowej öresundsBron.

Autobusem

Pragnąc dojechać autobusem do Szwecji lub Polski możesz skorzystać z usług poniższych przewoźników. (Podane poniżej przykłady cen dotyczą osoby dorosłej)

Baltic ExpressBuss AB[1] – oferuje regularne połączenia autobusowe między większymi miastami w Polsce i Szwecji. Autobusy korzystają z przeprawy promowej między Świnoujściem i Ystad lub między Gdynią i Karlskroną. Cena za przejazd ze Sztokholmu do Warszawy kosztuje 795 SEK w jedną lub 1195 SEK w obie strony.

EUROLINES[2] – na trasie Szwecja – Polska obsługuje dwie linie: Warszawa – Poznań – Szczecin – Malmö – Göteborg i Kraków – Wrocław – Malmö – Göteborg. Autobusy korzystają z przeprawy promowej między Świnoujściem i Ystad. Cena za przejazd z Göteborga do Warszawy kosztuje 380 PLN (około 760 SEK) w jedną lub 630 PLN (około 1260 SEK) w obie strony.

TOURBALTIC[3] – na trasie Szwecja – Polska obsługuje dwie linie: Warszawa – Poznań – Szczecin – Malmö – Göteborg i Łódź – Warszawa – Gdańsk – Karlskrona – Göteborg. Autobusy korzystają z przeprawy promowej między Świnoujściem i Ystad lub między Gdynią i Karlskroną. Cena za przejazd z Göteborga do Warszawy kosztuje 810 SEK w jedną lub 1210 PLN w obie strony.

Promem

Promy to najtańszy, a jednocześnie bardzo przyjemny środek dojazdu do Szwecji. Już samą podróż promem można traktować jako formę wypoczynku dzięki znajdującym się tam sklepom, restauracjom i barom. Dodatkową zaletą promów jest możliwość przewiezienia samochodu. Przy rezerwacji biletów promowych trzeba pamiętać że ceny często zmieniają się w zależności od sezonu i czy płynie się rejsem dziennym czy nocnym.

Podane poniżej przykłady cen dotyczą osoby dorosłej.

Promy do Szwecji z Polski

Polferries[4] – promy kursują na trasach Gdańsk – Nynäshamn (koło Sztokholmu) i Świnoujście – Ystad. Przejazd z Gdańska do Nynäshamn trwa 19 godzin a ze Świnoujścia do Ystad 9 godzin 30 minut. Cena za przejazd z Gdańska do Nynäshamn wynosi 495 SEK w jedną lub 880 SEK w obie strony. Natomiast cena za przejazd ze Świnoujścia do Ystad wynosi 450 SEK w jedną lub 750 SEK w obie strony. Do powyższych cen należy doliczyć ewentualną opłatę za kabinę, która na trasie Gdańsk – Nynäshamn jest szczególnie polecana.

Stena Line[5] – promy kursują na trasie Gdynia – Karlskrona. Przejazd trwa 10 godzin 30 minut. Cena za przejazd jednostronny waha się w zależności od dnia tygodnia między 335 SEK a 395 SEK. Cena za przejazd dwustronny – między 515 SEK a 595 SEK.

Unity Line[6] – promy kursują na trasie Świnoujście – Ystad. Przejazd trwa 6 godzin 45 minut. Cena za przejazd jednostronny waha się w zależności od pory roku między 450 SEK a 520 SEK. Cena za przejazd dwustronny – między 750 SEK a 820 SEK.

Promy do Szwecji z Danii

HH-Ferries[7] – promy kursują na trasie Helsingør (Dania) – Helsingborg. Przejazd trwa 20 minut. Cena za przejazd jednostronny waha się w zależności od dnia tygodnia między 9 SEK a 18 SEK. Cena za przejazd dwustronny – między 18 SEK a 36 SEK.

Scandlines[8] – promy kursują na trasie Helsingør (Dania) – Helsingborg. Przejazd trwa 20 minut. Bilet jednostronny kosztuje 22 SEK a dwustronny 40 SEK.

Stena Line[9] – promy kursują na trasach Frederikshavn (Dania) – Göteborg i Grenå (Dania) – Varberg. Przejazd z Frederikshavn do Göteborga trwa od 2 godzin do 3 godzin 30 minut w zależności od promu, a z Grenå do Varberg 4 godziny. Cena za przejazd z Frederikshavn do Göteborga wynosi od 100 SEK do 160 SEK w zależności od dnia tygodnia. Natomiast cena za przejazd z Grenå do Varberg wynosi od 100 SEK do 140 SEK w zależności od dnia tygodnia.

Promy do Szwecji z Niemiec

Scandlines[10] – promy kursują na trasach Sassnitz (Niemcy) – Trelleborg (koło Malmö) i Rostock – Trelleborg. Przejazd z Sassnitz do Trelleborga trwa 3 godziny 45 minut, a z Rostocku do Trelleborga 5 godzin 45 minut. Cena za przejazd z Sassnitz do Trelleborga wynosi 100 SEK w jedną lub 200 SEK w obie strony. Natomiast cena za przejazd z Rostocku do Trelleborga wynosi 180 SEK w jedną lub 360 SEK w obie strony.

TT-line[11] – promy kursują na trasach Travemünde (Niemcy) – Trelleborg (koło Malmö) i Rostock – Trelleborg. Przejazd z Travemünde do Trelleborga trwa 7 godzin, a z Rostocku do Trelleborga od 3 godzin do 7 godzin w zależności od promu. Cena za przejazd z Travemünde do Trelleborga wynosi 100 SEK w jedną lub 200 SEK w obie strony. Natomiast cena za przejazd z Rostocku do Trelleborga wynosi 180 SEK w jedną lub 360 SEK w obie strony.

Stena Line[12] – promy kursują na trasie Kilonia (Kiel) – Göteborg. Przejazd trwa 13 godzin 30 minut. Cena za przejazd jednostronny waha się w zależności od dnia tygodnia i pory roku między 310 SEK a 710 SEK.

Przejścia graniczne

Podział administracyjny

Podział administracyjny Szwecji

Szwecja jest podzielona na 21 regionów terytorialnych (szw. län – odpowiednik polskiego województwa):

Miasta

Według kryteriów statystycznych w Szwecji wyróżnia się podział na tätorty i småorty. Podział wraz z wyzanczeniem granic miejscowości oraz wyliczeniem liczby ich ludności jest przeprowadzany co 5 lat przez Statistiska centralbyrå (SCB) według obowiązującej definicji. Określenie „miasto” było oficjalnie stosowane do 1 stycznia 1971, kiedy wprowadzono w Szwecji reformę administracyjną. Zniesiono wówczas dotychczasowy podział na gminy wiejskie (landskommuner), miejskie (stadskommuner) i köping (köpingskommuner). W ich miejsce wprowadzono jednolity typ gminy. Tym samym posiadanie historycznego statusu miasta (gminy miejskiej) straciło administracyjne i prawne znaczenie.

Ciekawe miejsca

Największe atrakcje

Sztokholm i okolice

Gamla Stan, Sztokholm – spacer wąskimi uliczkami Starego Miasta przenosi w atmosferę średniowiecznego Sztokholmu;
Vasamuséet, Sztokholm – fascynujący okręt z XVII w. podniesiony z dna sztokholmskiego portu i pieczołowicie przywrócony do dawnego stanu;
Drottningholm, Sztokholm – wycieczka statkiem do rokokowej rezydencji rodziny królewskiej nad brzegiem jeziora Melar;
Schronisko młodzieżowe Af Chapman, Sztokholm – nocleg na pokładzie statku-schroniska zacumowanego w centrum stolicy;
Birka nad jeziorem Melar – historia wikingów oglądana z bliska w miejscu, gdzie niegdyś wznosiły się zabudowania najstarszego miasta Szwecji;
Wyspa Gällnö, archipelag sztokholmski – spacer w leśnej gęstwinie i kąpiel w morzu na wyspie o brzegach porośniętych barwnymi kwiatami;
Gamla Uppsala – królewskie kopce grobowe i piękny średniowieczny kościół na miejscu starożytnej pogańskiej osady.

Göteborg i okolice

Galeria Fürstenberg – największa atrakcja wspaniałego Muzeum Sztuki; obrazy autorstwa najwybitniejszych szwedzkich malarzy XIX i początku XX w.;
Kawiarnie Hagi – filiżanka kawy wypita przy kawiarnianym stoliku w starej robotniczej dzielnicy Göteborga;
Marstrand – forteca na wybrzeżu Bohuslän;
Smedje Volund – wzniesiony z różowego granitu dom, a zarazem pracownia mistrza kowalstwa Berthe Johanssona, gdzie piękne meble wykuwane są z metalowych elementów wraków wydobytych z morza;
Fiskebåckskil – malownicza wioska rybacka na wybrzeżu Bohuslän z pracownią malarza Carla Wilhelmsona;
Fallensdagar, Trollhattan – trzydniowy festiwal muzyki i tańca organizowany pod koniec lipca przy wspaniale oświetlonych wodospadach;
Kinekulle – „Góra kwiatów” na południowym brzegu jeziora Wener, słynąca z kamieni runicznych i średniowiecznych kościołów.

Południowy zachód

Twierdza w Varbergu – nocleg w starym więzieniu, dziś wspaniałym schronisku młodzieżowym, górującym nad zachodnim wybrzeżem
Nimis – wspinaczka po niezwykłej rzeźbie z wyrzuconego na ląd drewna, która pochyla się ku morzu na półwyspie Kullen;
Ogrody Sofiero – najlepiej zwiedzać je wczesnym latem, kiedy słynny wąwóz rododendronów rozkwita kolorami;
Katedra w Lund – najwspanialsza romańska katedra w północnej Europie i niesamowita krypta, w której – jak głosi legenda – wielkolud Finn zamienił się w kamień;
Parki Malmö – eleganckie, pełne spokoju ogrody – schronienie przed kipiącą energią trzeciego co do wielkości miasta Szwecji;
Sandhammaren – kilometry piasków pod słonecznym niebem południowego wybrzeża Skanii;
Gourmet Grön – gastronomiczna oaza w Karlshamn w prowincji Blekinge – najlepsze wegetariańskie dania w Szwecji.

Południowy wschód

Zamek w Kalmarze – warto zwiedzić wnętrza XII-wiecznej twierdzy, przepięknie przekształconej w renesansowy pałac;
Kullzenska Caféet, Kalmar – smakowite ciastka w uroczym XVIII-wiecznym domu;
Dom Emigrantów, Växjö – wystawa opowiadająca o losach milionów Szwedów zmuszonych do emigracji do Stanów Zjednoczonych w XIX w.; obowiązkowy punkt programu w Smĺlandzie;
Västänas Slott, Röttle – pensjonat w zabytkowym domu, z widokiem na jezioro Wetter;
Vadstena – najbardziej nastrojowe miasto na wschodnim brzegu jeziora Wetter ze słynnym klasztorem założonym przez pierwszą kanonizowaną kobietę w Szwecji, św. Brygidę;
Fabryki włókiennicze w Norrköping – opisane przez Carla Millesa jako najpiękniejszy krajobraz przemysłowy w Europie; budynki ze sztukateriami odbijają się w wodach tętniącego życiem miasta;
Visby, Gotlandia – godne obejrzenia mury obronne dawnej hanzeatyckiej twierdzy; okazja do dobrej zabawy razem z tysiącami młodych Szwedów, którzy odwiedzają tę bałtycką wyspę latem.

Wybrzeże Zatoki Botnickiej – od Gävle po Haparandę

Rejs po rzece Angerman, Härnösand – podróż statkiem do spokojnego Solleftea jedną z piękniejszych rzek Szwecji

Högbonden, Höga Kusten – noc spędzona w dawnej latarni morskiej na nieskażonej cywilizacją wyspie;
Farma łosi, Bjurholm – bliskie spotkanie z największym lądowym zwierzęciem Europy na fascynującej farmie koło Umeå;
Pite Havsbad, Pitea – najlepsze kąpielisko północnej Szwecji, słynące z długich, słonecznych dni i ciepłych wód;
Gammelstad, Lulea – 450 drewnianych domków największej w Szwecji wioski parafialnej;
Archipelag u wybrzeży Lulea – rejs do jednej z dziesiątek porośniętych sosnowymi lasami wysp na krańcu Zatoki Botnickiej.

Środkowa Szwecja

Podróż pociągiem Inlandsbanan – szansa obejrzenia wspaniałych szwedzkich lasów i majestatycznych rzek z bliska, bez potrzeby wychodzenia z przedziału;
Plaże na wyspach, Kristinehamn – wiele wysp na jeziorze Wener obiecuje odpoczynek i opaleniznę;
Wspinaczka w górach Härjedalen – powrót do natury w dalekiej górskiej prowincji środkowej Szwecji;
Spływ rzeką Klarälven, Karlstad – budowa tratwy i spływ najbardziej malowniczą rzeką Värmlandu;
Poszukiwanie potwora, Östersund – polowanie na szwedzką wersję potwora z Loch Ness w uroczym mieście na brzegu jeziora;
Park Niedźwiedzi Grönklitt, Orsa, Dalarna – największy park niedźwiedzi w Europie dający szansę podglądania ich z bliska.

Szwedzka Laponia

Droga przez Pustkowie, Strömsund – surowe piękno północnej Szwecji na odludnej, krętej drodze prowadzącej w głąb Laponii;
Przysmaki lapońskie, Klippen – w restauracji hotelowej w zagubionej wiosce na północy można skosztować prawdziwych lokalnych delikatesów. W jadłospisie potrawy z renifera, łosia i niedźwiedzia;
Lappstaden, Arvidsjaur – udostępnione do zwiedzania drewniane chatki i domki na planie kwadratu w lapońskiej wiosce parafialnej pozwalają poznać bliżej życie rdzennych mieszkańców Szwecji;
Szlak Kungsleden, Jäkkvik – jeden z najmniej uczęszczanych i najpiękniejszych odcinków szlaku wędrówkowego na północy, prowadzący przez Park Narodowy Pieljekaise;
Krąg polarny, Jokkmokk – przekroczenie magicznej linii daje poczucie spełnienia. Najlepsze miejsce do podziwiania zorzy polarnej;
Lodowy Hotel, Jukkasjärvi – możliwość spędzenia nocy w temperaturze –5 °C w nieprzepuszczającym zimna śpiworze w jednym z najsłynniejszych hoteli świata.

Najważniejsze muzea

Konstmuseum, Göteborg
Kulturhuset Stockholm, Sztokholm
Moderna Museet, Sztokholm
Nationalmuseum, Sztokholm
Norrköpings Museum of Art, Norrköping
Rooseum, Malmö
Västerås Konstmuseum, Västerås

Obiekty z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO

1991 – Rezydencja królewska w Drottningholm,
1993 – Osady Wikingów w Birka i Hovgärden,
1993 – Odlewnia żelaza w Engelsberg,
1994 – Rysunki naskalne w Tanum,
1994 – Cmentarz leśny w Skogskyrkogrden,
1995 – Hanzeatyckie miasto Visby,
1996 – Kraina Laponii,
1996 – Miasto-kościół Gammelstad w Luleå,
1998 – Port morski w Karlskronie,
2000, 2006 – Pobrzeże Zachodniobotnickie wraz z Archipelagiem Kvarken (dodany w 2006) (z Finlandią)
2000 – Krajobraz rolniczy południowej Olandii
2001 – Strefa górnicza Wielkiej Góry rudy Miedzianej w Falun
2004 – Radiostacja Varberg w Grimeton
2005 – Tzw. Południk Struvego – wpis transgraniczny wraz z Białorusią, Estonią, Finlandią, Litwą, Łotwą, Norwegią, Mołdawią, Rosją i Ukrainą.

Transport

Po Szwecji bez problemu podróżować można samolotem, pociągiem i autobusem.

Informacje dla kierowców

Samochody prywatne mogą być swobodnie wwożone do Szwecji z terenu UE i użytkowane na obcych tablicach rejestracyjnych do 1 roku. Przed dokonaniem rejestracji samochodu w Szwecji niezbędny jest obowiązkowy (płatny) przegląd w wyspecjalizowanej sieci stacji diagnostycznych (Svensk Bilprovning). Niezbędne jest do tego prawo jazdy i polski dowód rejestracyjny. Po pozytywnej inspekcji pojazdu należy złożyć odpowiedni wniosek rejestracyjny do Centralnego Rejestru Pojazdów (Bilregistret). Osoba składająca wniosek musi wykazać miejsce zamieszkania w Szwecji oraz dowód tożsamości. Przywóz do Szwecji nowego samochodu (o przebiegu mniejszym niż 6000 km lub w ciągu 6 miesięcy od daty pierwszej rejestracji) będzie się wiązać z koniecznością zapłaty podatku VAT. Informacje na temat sprowadzania oraz rejestracji pojazdów w Szwecji znajdują się na stronie internetowej Urzędu Transportu Drogowego (Vägverket). Ważne prawo jazdy wydane w Polsce obowiązuje w Szwecji, jeśli nie zostało wymienione na szwedzkie prawo jazdy. Prawo jazdy wydane w Polsce może być wymienione na szwedzkie, jeśli posiadacz uzyskał pozwolenie na stały pobyt w Szwecji. Wnioski w tych sprawach przyjmują właściwe szwedzkie urzędy wojewódzkie (Länsstyrelsen). Bezwzględny limit wieku dla osób kierujących pojazdami samochodowymi wynosi 18 lat. Ponadto warto wiedzieć, że:

niezależnie od pory dnia i roku używanie świateł mijania jest obowiązkowe;
z uwagi na bardzo częste i tragiczne w skutkach kolizje ze zwierzyną leśną (np. z łosiami) należy zachować szczególną ostrożność podczas prowadzenia samochodu przez tereny zalesione – koszty ewentualnych szkód po kolizji ze zwierzyną leśną użytkownik pojazdu ponosi we własnym zakresie, o ile nie wykupi specjalnego ubezpieczenia;
rygorystycznie traktowane są ograniczenia prędkości na drogach (są one zmienne, jednak najczęściej występują: autostrady – 120-100 km/godz., drogi – 90-70 km/godz., teren zabudowany – 50-30 km/godz.);
wszyscy pasażerowie samochodu muszą używać pasów bezpieczeństwa;
obowiązkowe są odpowiednie siedzenia dla dzieci do 12. roku życia;
prawo szwedzkie jest bardzo surowe w stosunku do osób łamiących przepisy drogowe, a w szczególności wobec osób prowadzących pojazd pod wpływem alkoholu (dozwolony limit stężenia alkoholu we krwi wynosi 0,2 promila, a w wydychanym powietrzu 0,1 mg/1); kary za łamanie przepisów są surowe (od wysokiego mandatu i odebrania prawa jazdy aż do kary pozbawienia wolności);
wszystkie samochody prywatne starsze niż 2 lata podlegają co roku kontroli w stacji diagnostycznej;
Polacy przyjeżdżający do Szwecji nie muszą legitymować się zieloną kartą, wystarczy dowód ubezpieczenia OC; zaleca się wykupienie polisy Assistance ze względu na wysokie koszty holowania samochodu;
w przypadku nabycia samochodu w Szwecji w celu wywozu do Polski należy zgłosić się z wnioskiem (można go znaleźć tutaj) oraz dowodem tymczasowego ubezpieczenia pojazdu do Urzędu Transportu Drogowego (Vägverket), aby uzyskać tymczasowy dowód rejestracyjny i tablice; jednocześnie poprzedni właściciel powinien wyrejestrować pojazd. Osoby rejestrujące pojazd w Polsce obowiązane są ponadto przedstawić dowód opłacenia podatku akcyzowego. Przy imporcie samochodu z przebiegiem mniejszym niż 6000 km lub w ciągu 6 miesięcy od daty jego pierwszej rejestracji należy zapłacić w Polsce podatek VAT podczas rejestracji.
Uwaga: urzędy konsularne w Szwecji przestrzegają kierowców przed spożywaniem alkoholu podczas podróży promowej do portów szwedzkich. Kontrola trzeźwości kierowców jest przeprowadzana rutynowo na przejściach granicznych.

Wyjazd

Porozumiewanie się

Zobacz w osobnym artykule Rozmówki szwedzkie.

Język szwedzki to język z grupy skandynawskiej języków germańskich. Posługuje się nim ponad 8 mln osób, zamieszkujących Szwecję i zachodnią Finlandię (Wyspy Alandzkie). Język urzędowy w Szwecji i w Finlandii (obok fińskiego). Odrębny język już od VIII wieku. Najstarsze zabytki językowe pochodzą z XII w. Już od XVI w. zauważalne tendencje do tworzenia języka wspólnego, czy to w postaci języka pism religijnych, czy świeckiego języka pism urzędowych tzw. języka kancelaryjnego. Szczególny nacisk kładziono na oczyszczenie języka z naleciałości niemieckich. W zakresie wymowy odczuwa się w XVIII w. unifikujący wpływ dworu królewskiego – na tym tle zarysowuje się podział na język „chłopski” tzw. bondska i „dworski” – hof swenska. U podłoża wymowy języka dworskiego leży wymowa Sztokholmu i prowincji Uppland. Język ten będzie stanowił podstawę ponaddialektalnego języka pisanego, tzw. riksspraket. Obecnie funkcjonują dwa zespoły dialektów: w Szwecji i Finlandii.Standardowy język szwedzki posiada tylko dwa rodzaje (nijaki i ogólny), jednak większość dialektów nadal rozróżnia 3 rodzaje gramatyczne.

Zakupy

Drewniany konik z Dala jest prawdopodobnie najbardziej typową szwedzką pamiątką. Ostro rywalizuje jednak z reniferem, który symbolizuje dziewiczą przyrodę kraju. Światową markę mają szwedzkie szkła i kryształy. Inną szwedzką specjalnością są edukacyjne zabawki z surowców naturalnych, a także saboty, czyli drewniaki, które można kupić w wielu sklepach.

Koniki i kogucik z Dala – te jaskrawo pomalowane zabawki były niegdyś wycinane z odpadów drewna. Później konik stał się symbolem narodowym Szwecji. Obecnie jest sprzedawany w wielu wersjach kolorystycznych.

Szwedzkie szkło – w szwedzkich hutach wytwarza się m.in. piękne komplety naczyń, różne wyroby z kryształu, a także przedmioty codziennego użytku.

Zabawki dla dzieci – kolorowe zabawki z drewna firmy Brio są znane na całym świecie. Edukacyjne książeczki z obrazkami, gry i łamigłówki są znakomitym upominkiem dla najmłodszych.

Dzianina – czapki i rękawiczki z atrakcyjnymi wzorami, znane jako lovikka, robi się z wełny, która dobrze chroni przed zimnem i wilgocią.

Plecak z reniferowej skóry – Plecaki chętnie noszą zarówno dzieci, jak i dorośli.

Rzemiosło lapońskie – nóż myśliwski z rękojeścią z reniferowego rogu i kasa, czyli czerpak z brzozowego drewna, są nie tylko ładne, lecz również przydatne podczas biwaku.

Szwedzkie przysmaki – popularne przetwory robi się z różnych dziko rosnących owoców, m.in. borówek i malin moroszek. Śledzie, pieczywo chrupkie i pierniczki można kupić we wszystkich sklepach spożywczych, a cukierki są sprzedawane na sztuki. Rożne gatunki szwedzkiej wódki można kupić w miniaturowych butelkach.

Gastronomia

Przez całe wieki Szwecja targana różnymi wojnami była państwem biednym. Dlatego też kuchnia szwedzka wykształciła się jako jedna z prostszych kuchni w Europie. Kuchnia szwedzka oferuje niezbyt wyszukane dania, tradycyjnie charakteryzowała się używaniem bardzo dużych ilości cukru. Szwedzi słodzili prawie wszystko – ryby (śledzie), mięsa, pasztety, zupy, a nawet chleb. Obecnie w kuchni nie stosuję już tyle cukru, ale przyzwyczajenia i nawyki zostały – nadal słodkość wielu potraw szwedzkich może zaskoczyć niejednego.

Szwecja posiadająca wybrzeże znacznej długości ma w swojej kuchni wiele ryb. Najpopularniejsze są dostępne w Bałtyku śledzie, które je się marynowane, w sosach i zalewach (np. w sosie winnym) lub jako sałatkę (z jabłkami, burakami i cebulą). Popularna jest również makrela (np. w sosie jogurtowym). Oceňujú sa aj morské plody.

Medzi polievky konzumované vo Švédsku patria medzi najobľúbenejšie: ryby (s bielym vínom a zemiakmi), pivo (so svetlým a tmavým pivom, žĺtkom a pomarančovou kôrou), žlté fazule (s fazuľou, bravčovým tukom a cibuľou).

Švédi pijú veľa jogurtov a jedia placky z ovsených vločiek, ktoré sú obľúbené už po stáročia. Jedia tiež veľa syrov (napr. Spracované - messmör). Ako dezert sa podľa tradičnej švédskej kuchyne podáva jablkové alebo egrešové suflé a kvasnicový veniec. Švédi, ktorí majú veľmi prísne predpisy o predaji alkoholu, pijú skôr nízkoalkoholické nápoje. Okrem veľmi obľúbeného piva (starköl) je známy nápoj s nízkym obsahom alkoholu lättöl. Medzi nealkoholickými nápojmi dominuje káva, podávaná silná a so smotanou.

Ubytovanie

== Veda = Švédska akadémia (švédska Svenska Akademien) - kráľovská akadémia so sídlom v Štokholme, nezávislá kultúrna a vedecká inštitúcia, ktorej hlavnou úlohou je podporovať rozvoj švédskej literatúry a jazyka. Akadémia pozostáva z osemnástich členov zvolených na doživotie.

práca

Od 1. mája 2004 môžu poľskí občania slobodne hľadať zamestnanie vo Švédsku, pracovať a získať právo pobytu. S pólom pracujúcim vo Švédsku by sa malo zaobchádzať rovnako ako so švédskym občanom - má rovnaké práva a povinnosti, pokiaľ ide o podmienky zamestnania, prácu, odmeňovanie, pracovný pomer a odborné vzdelávanie. To platí rovnako pre zamestnanca, ktorý začína pracovať, ako aj pre jeho rodinných príslušníkov. Manžel / manželka a deti majú tiež právo zostať a pracovať. Na získanie zamestnania sa nemusíte registrovať na úrade práce. Na získanie podpory v nezamestnanosti alebo na zápis do kurzu je však potrebná registrácia; tieto dávky sú splatné iba v prípade predchádzajúceho zamestnania vo Švédsku. Jednotky agentúry práce (Arbetsförmodlingen) pomôcť uchádzačom o zamestnanie aj uchádzačom o zamestnanie. Ak prídete o prácu, môžete sa zaregistrovať na miestnom úrade práce. Za určitých podmienok môžete požiadať o dávku v nezamestnanosti. Podrobné informácie sú k dispozícii na miestnom úrade práce (Arbetsförmedlingen). Osoby, ktoré majú v úmysle pracovať v zahraničí, by si mali overiť spoľahlivosť ponuky zamestnania. Nie je vhodné uzatvárať zmluvy s neoverenými spoločnosťami alebo jednotlivými sprostredkovateľmi (poľskými aj švédskymi), ktorí ponúkajú výlety na sezónne práce v oblasti zberu podrastu alebo pomoc pri získavaní ďalšej práce. Poznámka: zoznamy subjektov, ktoré sú zapísané v registri pracovných agentúr, sú dostupné na webovej stránke Ministerstvo hospodárstva a práce (v sekcii „Umiestnenie práce“). Informácie o tom, či je daná jednotka zapísaná v registri pracovných agentúr, je možné získať aj na poviatskom alebo vojvodskom úrade práce. Konzuláty vo Švédskom kráľovstve nesprostredkúvajú pri hľadaní práce ani neposkytujú pomoc pri hľadaní miesta pobytu vo Švédsku.

Zabezpečenie

Zdravie

Ľudia, ktorí v núdzových prípadoch platia príspevky do Národného fondu zdravia, majú vo Švédsku právo na zdravotnú starostlivosť podľa poistenia. Na tento účel je potrebné predložiť doklad potvrdzujúci skutočnosť poistenia priamo v zdravotníckom zariadení - najčastejšie ide o formulár E -111. Toto osvedčenie, ktoré oprávňuje na vecné dávky počas pobytu v členskom štáte, sa vydáva:

ľudia, ktorí chodia do Švédska na dočasný turizmus alebo na krátku služobnú cestu;
nezamestnaní poberajúci dávku v nezamestnanosti, ktorí si idú hľadať prácu do iného členského štátu a sprevádzajú tam rodinných príslušníkov (podmienka je najmenej 4 týždne od registrácie na poľskom úrade práce; právo na lekársku pomoc pri hľadaní práce mimo krajiny trvalý pobyt) pobyt je udelený iba na 3 mesiace); dodatočne sa vyžaduje formulár E-303 vydaný úradom práce;
pracovníci medzinárodnej dopravy;
študenti prichádzajúci do Švédska študovať a ich rodinní príslušníci (formulár E-111 vás oprávňuje využívať všetky lekárske služby potrebné na zabezpečenie toho, aby sa váš zdravotný stav počas študijného obdobia nezhoršoval);
vyslaní pracovníci a samostatne zárobkovo činné osoby v inom členskom štáte a sprevádzajúci rodinní príslušníci.

Poľskí občania s právom pobytu vo Švédsku majú tiež právo využívať univerzálny zdravotný systém vo Švédsku za rovnakých podmienok ako švédski občania (po získaní úplného registračného čísla - personnummer). Príspevky na poistenie sa vyberajú podľa štandardného daňového systému. Tento systém poskytuje základnú lekársku starostlivosť a hospitalizáciu za paušálne poplatky.

Dokumenty potrebné na získanie náhrady vo Švédsku sú pôvodné faktúry a doklady o platbe.

Ak dostanete starostlivosť v zariadení, ktoré nie je súčasťou národného systému sociálneho poistenia, budú vám účtované úplné náklady na liečbu. Nedajú sa vrátiť.

Lekár pracujúci v systéme sociálneho zabezpečenia je oprávnený vydať recept, na ktorý sa vzťahuje úhrada.

Núdzové číslo - 112. V prípade núdze zaplatíte časť nákladov Spiatočnú dopravu do Poľska plne hradí pacient.

Za poradenstvo od praktického lekára a špecialistu budete musieť zaplatiť poplatok, ktorý sa líši od okresu k okresu. Ak vás absolvuje zubné ošetrenie, zaplatíte zaň úplné náklady až do určitého limitu a za drahšie ošetrenia zaplatíte časť prebytku nad túto sumu (30-65%) Ak vám boli v nemocnici poskytnuté ambulantné rady, zaplatíte paušálny poplatok, ak ste v nemocnici, bude vám účtovaná denná sadzba. Za lieky na predpis zaplatíte celú cenu, pokiaľ nepresiahne určitý limit, potom zaplatíte iba časť prebytku nad túto sumu (10- 50%).

Môžete využívať výhody štátnych dávok a súkromných inštitúcií, ktoré pôsobia v rámci systému sociálneho poistenia. Zoznamy súkromných lekárov a zubných lekárov, ktorí sú súčasťou tohto systému, nájdete v lekárňach. Predložte svojmu lekárovi európsky preukaz zdravotného poistenia. Ak chcete získať zubnú pomoc, obráťte sa na samostatne zárobkovo činného zubného lekára alebo verejného zubného lekára (folktandvardenLiečba v nemocnici nevyžaduje odporúčanie, môžete ísť priamo na pohotovosť (akutmottagningen) verejná nemocnica s predložením európskeho preukazu zdravotného poistenia.

Očkovanie

Hepatitída A - vírusová hepatitída A - očkovanie sa nevyžaduje
Hepatitída B - vírusová hepatitída B - očkovanie sa nevyžaduje
ŻG - Žltá zimnica - očkovanie nie je potrebné
BTP - záškrt, tetanus, detská obrna - odporúčané očkovanie
DB - týfus - očkovanie nie je potrebné
W - besnota - očkovanie nie je potrebné
JZM - japonská encefalitída - očkovanie nie je potrebné
MK - vakcína proti meningokokom (a c) - očkovanie voliteľné

kontakt

Telefón

Švédsko má vynikajúci verejný telefónny systém. Systém „Informafon“ je možné použiť nielen na telefonovanie, ale aj ako textový telefón, ktorý je možné použiť na odoslanie faxu alebo e-mailu a tiež na navigáciu na internete. Telefóny v telefónnych búdkach pracujú s kartami, a niekedy aj s platobnými kartami.

Internet

príspevok

Turistické informácie

Turistické informačné body sú vo všetkých veľkých švédskych mestách. Tu môžete bezplatne získať mapy okolia, informačné brožúry a podobné materiály. Kancelárie tiež zabezpečujú ubytovanie a predávajú miestne zľavové karty.